Ảnh minh họa

Chúc thọ, mừng thọ khi người cao tuổi đạt các độ tuổi từ 70 trở lên với khoảng cách 5 năm một lần và từ đủ 100 tuổi trở lên thì được chúc thọ hàng năm, quy định này đã được luật hoá, thể hiện trong Luật Người cao tuổi 2009, các nghị định của Chính phủ, thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch.

Trong những năm qua các cấp chính quyền phối hợp với Hội Người cao tuổi trong tỉnh thực hiện đều đặn và đầy đủ đã kịp thời động viên lớp người cao tuổi sống vui, sống khoẻ để tiếp tục đóng góp sức lực, trí tuệ xây dựng quê hương, đất nước. Tuy nhiên, tình trạng bỏ quên, bỏ sót các đối tượng đến độ tuổi được chúc thọ vẫn còn xảy ra. Câu chuyện thực tế sau đây sẽ chứng minh nhận định đó.

Đó là vào dịp đầu xuân Canh Tý vừa qua, tôi cùng Ban Liên lạc Hội hưu trí Văn phòng Hội đồng nhân dân tỉnh đến thăm và mừng thọ ba hội viên của hội đủ tuổi chúc thọ (một bác ở tuổi 75, hai bác ở tuổi 70) thì một điều trùng lặp khó tin, đó là cả 3 bác đều không nhận được giấy và quà chúc thọ và cũng chẳng được mời dự lễ chúc thọ ở thôn, khu dân cư, trong đó, có hai bác nguyên là Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh đều đang sinh sống tại thành phố Hải Dương, một bác sống ở thị trấn Kẻ Sặt.

Sự sai sót, bị bỏ quên này có thể không phải là phổ biến, nhưng tôi chắc cũng không hiếm. Những người bị "bỏ quên" không được chúc thọ, họ cảm thấy tủi thân, cảm giác như bị xã hội bỏ rơi, mặc dù giá trị vật chất không lớn, nhưng đối với người cao tuổi thì giá trị tinh thần là rất quan trọng. Mà có lẽ tình trạng bỏ quên này có thể xảy ra nhiều ở khu vực đô thị, bởi ở khu vực này còn nhiều người cao tuổi chưa tham gia Hội Người cao tuổi.

Vậy trách nhiệm này thộc về ai? cơ quan nào?                                            

Theo các quy định và hướng dẫn hiện hành, việc theo dõi, lập danh sách người đến độ tuổi được chúc thọ và tổ chức chúc thọ là thuộc trách nhiệm của chính quyền các cấp, trong đó cấp cơ sở, xã, phường, thị trấn và thôn, khu dân cư có vai trò chính. Việc theo dõi lập danh sách đề nghị chúc thọ thuộc trách nhiệm của chính quyền cấp xã, Hội Người cao tuổi cơ sở có trách nhiệm phối hợp rà soát danh sách không để nhầm, để sót. Hàng năm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đều có văn bản yêu cầu cấp huyện, cấp xã lập danh sách đề nghị chúc thọ để tổng hợp và bố trí nguồn ngân sách cho việc chúc thọ. Nghe ra, tưởng là chặt chẽ, vậy mà sao vẫn xảy ra chuyện bỏ sót như câu chuyên nêu trên.

Trong ba trường hợp bị "bỏ quên" nêu trên thì đều chưa tham gia sinh hoạt Hội Người cao tuổi cho nên trách nhiệm không thộc về Hội Người cao tuổi, vì không có trong danh sách theo dõi hội viên của Hội Người cao tuổi ở cơ sở.

Trên thực tế công việc này thường được chính quyền cấp xã giao cho các trưởng thôn, khu dân cư thông báo (chủ yếu qua loa truyền thanh) để người dân đến kê khai khi đủ tuổi được chúc thọ. Nhưng than ôi! Người cao tuổi tai nghe kém mà cái loa công cộng thì nghe câu được - câu chăng. Có khi ông Trưởng khu dân cư lại nói "chúng tôi đã niêm yết danh sách tại nhà văn hoá" để mọi người xem và phát hiện thiếu sót hay nhầm lẫn, nhưng mấy ai hàng ngày ra nhà văn hoá khi không phải là dịp hội họp. Còn có thể bởi một lý do nữa là, có nơi, chính quyền coi trách nhiệm này là của Hội người cao tuổi, xin thưa rằng: Hội Người cao tuổi chỉ theo dõi được những người là hội viên của Hội, còn những người chưa là hội viên thì phải do chính quyền theo dõi chứ (toàn tỉnh ta hiện nay còn trên 10 % người cao tuổi chưa tham gia hội).

Ở đây, có thể nói là sự quan liêu của chính quyền được không? nói là quan liêu thì hơi quá, nhưng thiếu trách nhiệm với dân thì không sai, nếu ông trưởng thôn, khu dân cư lập sổ theo dõi các đối tượng cần quan tâm (trong đó có người cao tuổi) thì tự ông sẽ phát hiện ra những sai, sót trước khi ông nộp danh sách về xã, phường. Lên đến xã, phường, nếu cán bộ giúp việc của Uỷ ban nhân dân xã rà soát một lần nữa trước khi trình lãnh đạo UBND ký danh sách thì làm sao bỏ quên được.

Như vậy, nếu những sai sót tương tự như các trường hợp trong câu chuyên nêu trên thì trách nhiệm thuộc về chính quyền cơ sở.

Để tình trạng không bỏ quên, bỏ sót việc chúc thọ người cao tuổi không xảy ra, tôi xin khuyến nghị mấy việc sau:

Thứ nhất, đối với những người đủ tuổi (từ 60 tuổi trở lên) hãy đăng ký tham gia sinh hoạt ở Hội người cao tuổi cơ sở, bởi ở đó Hội có trách nhiệm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hội viên. Đồng thời, Hội có nhiều hình thức hoạt động tạo điều kiện để người cao tuổi sống vui, sống khoẻ, sống có ích.

Thứ hai, đối với Hội Người cao tuổi cơ sở, giao cho các chi hội thực hiện đầy đủ việc lập sổ theo dõi danh sách hội viên để thực hiện các hoạt động của hội, trong đó có việc phối hợp với trưởng thôn, khu dân cư hợp lập danh sách đề nghị chúc thọ hàng năm cho họi viên của mình.

Thứ ba, đối với chính quyền cơ sở, Chủ tịch UBND cấp xã phải giao trách nhiệm cho cán bộ giúp việc theo dõi công tác lao động, thương binh và xã hội lập, theo dõi danh sách người cao tuổi đến tuổi được chúc thọ, phối hợp với Hội người cao tuổi cơ sở trong việc rà soát, lập danh sách hàng năm theo hướng dẫn của ngành lao động - thương binh và xã hội.

Trưởng thôn, khu dân cư là những người sát với người dân, cần nắm vững các đối tượng xã hội cần quan tâm, nhất là đối tượng người cao tuổi để phối hợp lập danh sách chúc thọ đối với người cao tuổi; đồng thời phối hợp với chi hội trưởng chi hội người cao tuổi để tổ chức buổi lễ chúc thọ, mừng thọ trang trọng, động viên được người cao tuổi và các tầng lớp nhân dân.

Hy vọng, sẽ không còn tình trạng "bỏ quên" việc chúc thọ người cao tuổi trên địa bàn tỉnh ta vào những năm sau./.

Lương Anh Tế, Trưởng ban đại diện Hội Người cao tuổi tỉnh