Ảnh minh họa

Là lứa tuổi có đời sống tinh thần vô cùng phong phú, giàu hoài bão, ước mơ, thích tiếp cận những cái mới, có sức sống mạnh mẽ, có thể chất dồi dào, có ý chí, nghị lực vươn lên đạt được những đỉnh cao trong cuộc sống. Đó là những phẩm chất rất đáng trân trọng. Có điều là, thanh niên cần phải làm những gì để phát huy được những phẩm chất tốt đẹp đó, tạo đà cho sự phát triển nhanh chóng truyền thống của thế hệ nói chung, của bản thân nói riêng.

Tại sao trong đội quân đông đảo hàng chục triệu thanh niên hiện nay, nhưng không nhiều thanh niên đạt được những đỉnh cao của sự nghiệp trên các lĩnh vực hoạt động của xã hội? Có nhiều nguyên nhân dẫn tới kết quả đó. Ở đây, tác giả chỉ nêu ra một trong những nguyên nhân quan trọng, đó là việc xác định mục tiêu phấn đấu cụ thể cho bản thân. Việc làm này rất bổ ích, vừa mang ý nghĩa trước mắt, vừa mang ý nghĩa lâu dài. Vì mục tiêu là cái đích mà con người cần vươn tới.

Con người nói chung, các bạn trẻ nói riêng, ai cũng có hoài bão, ước mơ, nhưng không phải ai cũng thiết lập cho mình những mục tiêu cụ thể, rõ ràng. Cuộc sống thiếu mục tiêu là một hành trình loanh quanh vô định, phó thác cuộc đời cho sự may rủi và ngẩu nhiên của cuộc sống hàng ngày. Người sống thiếu mục tiêu sẽ không biết tập trung trí tuệ, sức lực của mình vào đâu, do đó dễ bỏ lỡ thời cơ. Điều đó giải thích cho mọi người thấy tại sao những thành công vượt trội chỉ thuộc về một số ít người. Vì sao không ít bạn trẻ chưa thiết lập được mục tiêu phấn đấu một cách cụ thể? Phải chăng, họ thiếu niềm tin vào khả năng của bản thân; chưa nhận thức được ý nghĩa thực sự quan trọng của việc xác định mục tiêu trong cuộc đời; họ sợ thất bại khi đặt ra những mục tiêu lớn lao, thích an phận với những gì mình đang có; sợ phải lao tâm khổ trí, tốn kém thời gian, thậm trí phải từ bỏ một số đam mê, sở thích cá nhân để đạt được điều mà họ chưa từng có. 

Năm 1953, tại trường Đại học Yale (một trong những đại học hàng đầu của Mỹ), người ta khảo sát thì thấy chỉ có 3% sinh viên xác định được mục tiêu cụ thể; 97% không xác định được mục tiêu cụ thể, sống theo kiểu tới đâu hay đó. Hai mươi năm sau (1973), người ta khảo sát lại số sinh viên này thì biết được tổng thu nhập của 3% sinh viên trên có mức thu nhập gấp 3 lần tổng thu nhập của 97% không có mục tiêu cụ thể. Có thể nói: chỉ những người nào xác định được cho mình những mục tiêu cụ thể, rõ ràng và biết đem hết tâm trí của mình để thực hiện những mục tiêu ấy thì mục tiêu đấy mới trở thành hiện thực. Do đó, để xây dựng được cho bản thân mình những mục tiêu cụ thể, thành hiện thực, các bạn trẻ cần làm tốt những việc sau:

1. Tự giác, nghiêm túc rà soát trong tư duy của mình những lúc suy nghĩ về những điều mà mình muốn có được trong cuộc sống cho dù nó là nhỏ hay lớn, là trước mắt hay tương lai, kể cả mặt vật chất lẫn tinh thần. Sau đó ghi chép lại vào sổ nhật ký một cách kịp thời, chi tiết, đầy đủ cả về mặt nội dung, lẫn thời điểm nảy sinh.

2. Sắp xếp lại một cách có hệ thống theo những tiêu chí xác định từ nguồn thông tin đã ghi chép được. Dựa vào chuẩn mực của xã hội, mỗi bạn trẻ cần thận trọng xác định mục tiêu phấn đấu tổng quát với nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, tính chuẩn mực và tính thực tiễn. Từ mục tiêu chung, cần thiết lập các mục tiêu riêng với những nội dung cụ thể khác nhau nhưng phải đảm bảo nguyên tắc cùng nằm trong một hệ thống để phục vụ mục tiêu tổng quát. Hệ thống mục tiêu này được sắp xếp theo một thứ tự có thứ bậc xác định. Mạnh dạn loại trừ những mong muốn viển vông, không có tính khả thi.

3. Khi đã có danh mục các mục tiêu cần phấn đấu, mỗi bạn trẻ phải xây dựng cho mình một kế hoạch hành động theo phương châm càng cụ thể bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Kế hoạch phải tỉ mỉ, thiết thực, rõ ràng, tuyệt đối tránh tư tưởng đại khái, qua loa. Điều quan trọng là phải đảm bảo sự đa dạng, phong phú về các biện pháp thực hiện. Biện pháp càng gần gũi với thực tiễn cuộc sống thì khi triển khai càng thuận lợi.

4. Mục tiêu là cái đích cần phấn đấu trong cả cuộc đời. Nó sẽ được hoàn tất thông qua việc thực hiện các mục tiêu bộ phận trong từng giai đoạn nhất định. Bởi thế, mỗi bạn trẻ cần phải xác định thời hạn để đạt được mục tiêu. Dòng chảy thời gian luôn tuân theo nguyên tắc một chiều, đã trôi qua không thể nào kéo lại được. Do đó, bạn trẻ phải tính toán kĩ càng, có ý thức tiết kiệm thời gian trong từng phút, từng giờ để hoàn thành những nhiệm vụ đã đề ra trong kế hoạch. Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng tùy tiện trong khi triển khai kế hoạch hành động thực hiện mục tiêu.

Kinh nghiệm thực tế cho hay những người không biết quí trọng từng phút, từng giây thì cũng dễ bỏ phí từng ngày, từng tháng và cả cuộc đời. Đó cũng là thiếu sót của một bộ phận không nhỏ thanh niên hiện nay. Một, hai, ba… năm lần lượt sẽ trôi qua. Thời gian đó tuy không dài nhưng nó cũng đủ cho một thanh niên có ý chí hoàn thành được những mục tiêu nhất định. Ví dụ: phấn đấu trở thành giáo viên giỏi cấp cơ sở, trở thành đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, vận động viên tiêu biểu trong năm, chiến sĩ thi đua cấp tỉnh… Vấn đề cốt lõi là ở chỗ mỗi thanh niên có xác định được cho bản thân mình mục tiêu phấn đấu đạt được các danh hiệu trên trong một thời gian nhất định hay không?

5. Thường xuyên tiếp thêm sức mạnh cho quá trình thực hiện mục tiêu. Xét về mặt tâm lí, muốn đạt được mục tiêu bạn trẻ cần phải có động cơ phấn đấu mạnh mẽ. Vì động cơ là cái thúc đẩy hành động, gắn liền với việc thỏa mãn những nhu cầu của bản thân, là toàn bộ những điều kiện bên trong và bên ngoài có khả năng khơi dậy tính tích cực của con người và xác định tính xu hướng của nó. Năng lượng của động cơ được tạo nên bởi sự liên tục hoàn thành tốt đẹp những mục tiêu bộ phận mà mỗi thanh niên đã đặt ra. Niềm vui sẽ được nhân lên sau mỗi lần đạt được mục tiêu. Cứ thế sẽ tạo ra sức mạnh dây chuyền giúp bạn trẻ sớm đạt được mục tiêu cao cả.

Mục tiêu là thước đo tầm nhìn của lứa tuổi thanh niên đang hướng về tương lai. Với mục tiêu rõ ràng bạn trẻ luôn đặt mình trong tâm thế sẵn sàng  vươn tới đích. Việc xây dựng mục tiêu phấn đấu phải phù hợp với mục đích cuộc sống và nhân sinh quan của bản thân. Chỉ khi bạn trẻ định hình được mục tiêu một cách rõ ràng trong tâm trí, khi đó bạn mới có thể hành động để đạt mục tiêu ấy.  Đúng là “thành công sẽ đến với những ai biết rõ mình muốn điều gì và không bao giờ bỏ cuộc cho tới khi đạt được điều đó”. “Việc bạn xuất phát từ đâu không thành vấn đề mà điều quan trọng nhất là bạn đang hướng đến đâu”. Có thể khẳng định rằng: với ý chí quyết tâm cao và tinh thần kiên trì bất kì bạn trẻ nào cũng có thể học được những gì cần thiết để đạt được mục tiêu của mình./.